INLEIDING

Als men met goed gevolg deze cursus Jeugdtrainer
Basketbal heeft afgesloten is men bevoegd om leiding te geven aan groepen/teams, die uitkomen tot en met het hoogste kernniveau. De groepen, die tot deze grote categorie behoren kunnen echter veel van elkaar verschillen. Het betreft hier zowel jeugd als senioren, beginners als gevorderden, recreanten als wedstrijdspelers. Het terrein waarop men werkzaam kan zijn is dus erg breed. Vanzelfsprekend wordt in de cursus aan het specifieke van deze doelgroepen veel aandacht besteed.
Het trainen van jeugdgroepen neemt in deze cursus een bijzondere plaats in. De inhoud van de trainingen en de manier waarop leiding wordt gegeven zijn vaak doorslaggevend voor een eventueel vervolg van de ‘basketbalcarrière’. De persoon en kwaliteiten van de trainer zijn dan ook erg belangrijk. In de praktijk komt het er op neer, dat de jeugd op een aangename en intensieve manier met basketbal bezig moet zijn en tevens motorisch en sociaal veel leert. Van de trainer wordt verwacht, dat hij zòveel interesse wekt, dat men iedere keer weer met plezier naar de training komt. Doet men het echter verkeerd, dan zal dit ongetwijfeld in het spelpeil en het ledenaantal van de club tot uiting komen. De verenigingsbesturen moeten er steeds op blijven toezien, dat op een verantwoorde manier aan de jeugd leiding wordt gegeven.

In dit boek zal men ten aanzien van de techniek en tactiek constateren, dat de Man-to-Man verdediging centraal staat. Dit is niet een toevallige keuze. Sinds men in het clubbasketbal vanuit de jeugd grote aandacht is gaan besteden aan deze is, landelijk gezien, het basketbalniveau met sprongen vooruit gegaan. De Nederlandse Basketball Bond ging hierin zelfs zover (in navolging van Polen), dat het verplicht was om MTM te verdedigen in door hen voor de jeugd georganiseerde landelijke toernooien. Het resultaat was navenant.

Waarom wordt aan MTM de voorkeur gegeven?
Man-to-man is de basis voor alle andere verdedigingen. Want goed verdedigen leer je tegen goede aanvallers in de 1-1 situatie. En daar deze situaties ook in andere verdedigingsvormen (bijvoorbeeld zone) steeds voorkomen, is het van belang, dat de spelers de situatie herkennen en automatisch weten hoe zij daarop moeten reageren.
Een ander belangrijk aspect waarom we het verdedigend leerproces met MTM beginnen, is de scholing van het verantwoordelijkheidsgevoel. In een zone kan men volledig opgaan in het collectief. Men kan zich verschuilen. Men kan zich eventueel rustig laten passeren in de wetenschap, dat men altijd rugdekking heeft. Bij een tegenscore krijgt niemand de schuld. De zone heeft slechts gefaald, niet de individuele speler.

Bij MTM ligt dit anders. Hier weet iedere speler wat van hem wordt verwacht. Hij stelt zich er op in om zijn tegenstander uit te schakelen. Het wordt een wedstrijd binnen de wedstrijd. Het wordt een persoonlijk duel. Wint de verdediger, dan zal dit vertrouwen geven bij zijn teamgenoten en respect afdwingen bij de tegenpartij. Faalt de verdediger, dan voelt hij dit als een persoonlijke nederlaag. Hij heeft het om wat voor reden dan ook niet kunnen bolwerken. Hij heeft met dàt deel waar hij voor verantwoordelijk was, geen positieve bijdrage kunnen leveren aan het collectief.

Een andere reden om niet met een zone te beginnen, is de situatie van de meeste trainingslokalen. Deze zijn over het algemeen zo klein, dat de aanvallers bijna letterlijk tegen de muur komen te staan omdat het in de bucket een drukte van belang is. En wat denken we van beginners in zo’n situatie? Verwachten we, dat, ondanks de grote schotafstand, zij er elke bal ingooien? Natuurlijk niet. Hun gebrekkige techniek zal hoogstens kunnen leiden tot enige sporadische toevalstreffers. De aanvaller staat machteloos. En de verdediger? Hij heeft er weinig tot niets voor hoeven doen. Verdedigen op deze wijze draagt nauwelijks iets bij tot een positieve basketbalontwikkeling.
Ook methodisch gezien is het onjuist om van een ruimte-verdediging uit te gaan. Het leerproces is erop gericht, dat we beginnen met individuele aanvalsacties. Het is dus vanzelfsprekend, dat met een individuele verdediging wordt begonnen!

Ondanks alle genoemde bezwaren komt de zoneverdediging in deze cursus, zij het in mindere mate, wel degelijk aan de orde. Het is dus niet zo dat we dit verdedigingstype volledig willen uitsluiten. De zone is zelfs, tactisch gezien, een hele goede verdediging met vele mogelijkheden. Wij hebben slechts willen aantonen, dat men alleen tot de zoneverdediging kan overgaan als aan een aantal belangrijke voorwaarden is voldaan.

Tenslotte:
Om tekstuele redenen wordt in dit cursusboek geen onderscheid gemaakt tusen spelers en speelsters. Er is gekozen voor de mannelijke vorm. Verder is bij de beschrijvingen van technieken uitgegaan van een rechtshandige speler.
Wij hopen, dat u door deze cursus veel basketballers, en vooral jeugdige basketballers, zult boeien en enthousiast weet te maken voor deze fantastische sport!

Namens de Bonds Commissie Opleidingen,
Dick de Liefde